Τα σκυλιά του Λυκούργου: Ένα διαχρονικό πείραμα

Ο Λυκούργος για να αποδείξει στους Σπαρτιάτες την δύναμη της Παιδείας, προέβη στο εξής πείραμα:Πήρε δύο σκυλάκια, αμέσως μόλις γεννήθηκαν, και τα ξεχώρισε. Το ένα σκυλάκι έγινε κυνηγητικό. Έτρεχε εδώ και εκεί και μυριζόταν από απόσταση το θήραμα. Το άλλο το άφησε έτσι, χωρίς γύμναση. Το συγκεκριμένο σκυλάκι κατάντησε τεμπέλικο και κουτό, επιζητώντας μόνο φαγητό.

Τότε ο Λυκούργος κάλεσε τους Σπαρτιάτες και τους είπε:
-Τα δυο αυτά σκυλιά, που βλέπετε έχουν γεννηθεί από την ίδια μάνα. Προσέξτε όμως πόσο διαφορετικά έγιναν. Το ένα είναι σβέλτο και έξυπνο ενώ το άλλο κοιμισμένο και ράθυμο.
Προσέξατε τι λέει ο Λυκούργος; Κοιμισμένο και ράθυμο. Ακριβώς όπως οι περισσότεροι σήμερα. Σαν υπνωτισμένοι υιοθετούν την προπαγάνδα της παγκόσμιας διαπλοκής, η οποία θέλει να γεμίσει τους ανθρώπους με απόγνωση, απελπισία και άγχος, προκειμένου να τους ελέγχει. Αρνούνται ή μάλλον βαριούνται να βγουν από τον ύπνο και να γίνουν έξ-υπνοι.
Γιατί άραγε; Είναι θέμα νοοτροπίας! Είδαμε ότι τα σκυλιά του Λυκούργου είχαν διαφορετική μεταχείριση. Το ίδιο συμβαίνει και με τους ανθρώπους. Ανάλογα με την ανατροφή-παιδεία που θα πάρουν, θα γίνουν έξυπνοι ή κοιμισμένοι. Θα επιλέξουν τον δρόμο της Αρετής ή της Κακίας.
Η παιδεία μεταδίδεται πρωτίστως μέσω πράξεων. Ο Σωκράτης όσα δίδασκε στους νέους, τα επικύρωνε με το παράδειγμα της ζωής του. Τους προέτρεπε να είναι αφιλοχρήματοι, την ίδια στιγμή που και ο ίδιος αδιαφορούσε για το χρήμα. Συνιστούσε να ζουν οι νέοι με λιτότητα, αλλά και εκείνος αποστρεφόταν την πολυτέλεια. Αν και τόσο σοφός, «ξεμπροστιάζοντας» μάλιστα πολλούς «παντογνώστες» της εποχής του, υπογράμμιζε συχνά ότι δεν γνωρίζει τίποτα, διδάσκοντας την μετριοφροσύνη.
Σήμερα ποιοι και ποιο παράδειγμα μας δίνουν; Από λόγια έχουμε χορτάσει. Τα σημερινά «πρότυπα» ανθρώπων κατακλύζουν την νεολαία με θεωρίες περί αλληλεγγύης, φιλανθρωπίας, αυταπάρνησης αλλά στην πράξη όλοι βάζουν μπροστά το ατομικό τους συμφέρον και την προσωπική τους ευημερία. Η υποκρισία και ο φαρισαϊσμός στο απόγειό τους.
Ως εκ τούτου οι νέοι, πριν καλά-καλά δημιουργήσουμε την προσωπικότητά μας, βρισκόμαστε μέσα σ’ ένα κόσμο με κύριο χαρακτηριστικό την διάσταση ανάμεσα στα μεγάλα λόγια και τα ανύπαρκτα έργα. Αφενός οι επίσημα διακηρυγμένες ηθικές αξίες των κοινωνικοπολιτικών ταγών, αφετέρου η πρακτική στην ζωή τους, δηλαδή το κυνήγι του κέρδους, ο άκρατος πλουτισμός, η εγωπάθεια, η κακεντρέχεια και οι χωρίς όρια απολαύσεις σε βάρος του κοινωνικού συνόλου. Ποιες είναι οι επιλογές μας;

Θυμάμαι μικρός παρακολουθούσα με ιδιαίτερη προσοχή την συμπεριφορά των γονιών μου, προκειμένου να διαπιστώσω ότι δεν με κοροϊδεύουν. Καιροφυλακτούσα να δω, εάν μετουσιώνουν την θεωρία σε πράξη. Παρόμοια παρατηρούν οι νέοι τις προγενέστερες γενιές. Με λύπη καταλήγουμε στο συμπέρασμα πως η συντριπτική πλειοψηφία έχει μείνει στα λόγια. Δίνει το κακό παράδειγμα, το οποίο αναγκαστικά ακολουθούν οι νέοι. Το παράδειγμα της σοβαροφάνειας και της ανειλικρίνειας.
Σαν να μην έφτανε αυτό, από τα μίντια προβάλλονται λάθος μοντέλα συμπεριφοράς, όπως του «ξερόλα-εξυπνάκια», του υποκριτή, του «παρτάκια» με ταυτόχρονη γελοιοποίηση και υποτίμηση της πραγματικής έρευνας, της εργατικότητας, της ακεραιότητας και της φιλοπατρίας. Επιπρόσθετα βομβαρδιζόμαστε με μηνύματα καταναλωτισμού, εξοντωτικού ανταγωνισμού μεταξύ μας (ο ένας είναι για τον άλλο λύκος) και υιοθετούμε την ψευδαίσθηση ενός γρήγορου πλουτισμού (καζίνο, ηλεκτρονικό πόκερ, στοίχημα κτλ.). Και ας μην παραβλέψουμε και το άγχος που «γιγαντώνεται» χάριν των δελτίων ειδήσεων. Ο φόβος ότι μπορεί να χάσουμε ανά πάσα στιγμή την υποτιθέμενη «βολή» μας. Τα κανάλια, σε συνδυασμό με την τρομοκρατία που ασκείται κατά των λαών, «επιβάλουν» απελπισία και δυστυχία παντού.
Κατά αυτόν τον τρόπο η νεολαία πανικοβάλλεται. Βρίσκεται σε σύγχυση γιατί χωρίς σωστή παιδεία δεν μπορεί να γνωρίζει πού να διοχετεύσει τον αυθορμητισμό της. Τι είναι το παιδί; Σαν το ζυμάρι· όπως το πλάσεις ανάλογο ψωμί θα βγει. Σαν βλέπουμε τους «κήρυκες της ηθικής» να βρίσκονται βουτηγμένοι μέχρι τον λαιμό στην διαφθορά και αυτούς που υποτίθεται διδάσκουν τα ιδανικά να τα προδίδουν στο βωμό του συμφέροντος, σε ποιον να πιστέψουμε;
Η σημερινή υποκρισία έχει προκαλέσει στους νέους αρνητικότητα και κατάθλιψη. Αποτραβιούνται και κλείνονται στον εαυτό τους, προσπαθώντας να βρουν ηρεμία στις φυσαλίδες που σας ανέφερα. Δεν πιστεύουν πια σε τίποτα, αφού αυτό που διαφημίζεται είναι το τίποτα. Μια ανούσια περιπλάνηση σ’ έναν κόσμο εχθρικό, παράξενο, ακατανόητο, όπου ο καθένας πρέπει να κοιτάει αποκλειστικά την δική του καλοπέραση. Κανείς δεν τους προτρέπει να είναι δημιουργικοί. Κανείς δεν τους εξηγεί με απλά λόγια το νόημα της ζωής. Κανείς δεν τους διδάσκει ιδανικά. Κανείς δεν τους μεταλαμπαδεύει παιδεία. Το σύστημα από την μία «μορφώνει» με συσσώρευση γνώσεων από την άλλη φράζει τον δρόμο στην πρόοδο και την εξέλιξη της νεολαίας. Μας θέλει πειθήνια όργανα, δίχως αίσθηση ελευθερίας και δημιουργικότητας.
Ας μην τους κάνουμε το χατίρι!

 el.gr