Για να μπουν τα πράγματα στην θέση τους: Καστελλόριζο: Το πιο μικρό ελληνικό που αγάπησα

Δευτέρα 27 Μαρτίου 2017

Καστελλόριζο: Το πιο μικρό ελληνικό που αγάπησα

Της Δήμητρας Στασινοπούλου

Να σ᾿ αγναντεύω, θάλασσα, να μη χορταίνω
ἀπ᾿το βουνὸ ψηλὰ
στρωτὴ και καταγάλανη και μέσα να πλουταίνω
ἀπ᾿τα μαλάματά σου τα πολλά.

Να ταξιδεύουν στον αγέρα τα νησάκια, οι κάβοι,
τ᾿ακρόγιαλα, σα μεταξένιοι αχνοὶ
και με τους γλάρους συνοδιὰ κάποτ᾿ένα καράβι.
«Στὸ φῶς ποὺ καίει» Κ. ΒΑΡΝΑΛΗΣ

Αυτό το ποίημα ήρθε στο μυαλό μου προσεγγίζοντας το Καστελλόριζο. Στη νοτιοδυτική πλευρά του βρίσκεται το νησάκι της Ρω, γνωστό απ’ τη Κυρά της Ρω, την υπέροχη ακρίτισσα της ιστορίας μας, που για 40 χρόνια φύλαγε το νησί και κάθε πρωί ύψωνε την Ελληνική σημαία σ’ αυτή τη βραχονησίδα που ήταν το σπίτι της, η άκρη της πατρίδας που λάτρευε. Όπως έλεγε η ίδια "Τα ξερονήσια του Καστελόριζου και της Ρω τ' αγαπώ. Με την Ελληνική σημαία υψωμένη και την αγάπη για την Ελλάδα βαθιά ριζωμένη μέσα μου πέρασα όλες τις κακουχίες. Νιώθεις πιο πολύ την Ελλάδα, χαμένος όπως είσαι στο πέλαγος, λίγες εκατοντάδες μέτρα από τις Τουρκικές ακτές".

Κατάφερα τελικά να πάω στο Καστελλόριζο μέσω…Τουρκίας. Είχα προσπαθήσει πολλές φορές από την Αθήνα, αλλά δεν τα είχα καταφέρει. Είναι δύσκολο να βρείς θέση στα λίγα αεροπορικά δρομολόγια που συνδέουν το νησί και ή άλλη επιλογή είναι μέσω Ρόδου, με το καράβι να χρειάζεται 5-6 ώρες για να φτάσει. Όταν λοιπόν πριν λίγους μήνες βρέθηκα στην πόλη Κας της Μικράς Ασίας (μια από της πολλές αποικίες της Μεγίστης στην Μικρά Ασία), πέρασα στο Καστελλόριζο σε 20 μόλις λεπτά με το καικάκι. Η αίσθηση που έχεις μπαίνοντας στο λιμάνι, η αίσθηση ότι είσαι στην Ελλάδα, είναι άμεση και μοναδική.

Η γραφικότητα του τοπίου, τα βαμμένα σε εντυπωσιακά χρώματα διώροφα και τριώροφα αρχοντόσπιτα με τις ξύλινες σκάλες και μπαλκόνια, το όμορφο λιμάνι και τα πλακόστρωτα σοκάκια συνθέτουν ένα υπέροχο θέαμα που είναι πραγματικά αδύνατο να περιγράψω, αλλά που σίγουρα πήρα μαζί μου για πάντα φεύγοντας.

Το Καστελλόριζο ή Μεγίστη όπως είναι επίσημα γνωστό από τους αρχαίους χρόνους, έχει συνολική έκταση του 9,2 τετρ. χλμ., ενώ απέχει μόλις 1.2 μίλια από τις τουρκικές ακτές. Το λιμάνι του στάθηκε το κυριότερο γεωφυσικό χάρισμα του, γιατί βρίσκεται στο θαλάσσιο σταυροδρόμι ανάμεσα στην Ευρώπη, την Μέση Ανατολή και την Αίγυπτο και ήταν φυσικό να δημιουργήσει σημαντική εμπορική και ναυτική κίνηση, πράγμα που εξηγεί το ένδοξο και πλούσιο παρελθόν του. Νεολιθικά εργαλεία, προϊστορικά τείχη, λαξευτοί τάφοι, ένα χρυσό στεφάνι μυκηναϊκής εποχής, επιγραφές κι άλλα ευρήματα μαρτυρούν ότι κατοικείται συνεχώς από τους πανάρχαιους χρόνους. Στη δωρική ακρόπολη του 3ου αιώνα π.Χ. σώζεται επιγραφή που περιλαμβάνει τον όρο Μεγίστη. Το σημερινό του όνομα είναι από το 14ου αιώνα όταν οι Ιωαννίτες Ιππότες έχτισαν πάνω στον κοκκινωπό βράχο κάστρο.

Όταν κηρύχτηκε η Επανάσταση του 1821, οι Καστελλορίζιοι από το φόβο της σφαγής των χριστιανών, έστειλαν τις οικογένειές τους στην Κάσο, την Κάρπαθο και την Αμοργό. Οι άντρες του νησιού πρόσφεραν από τους πρώτους τα πλοία τους γράφοντας σελίδες δοξασμένες με τ’ ανδραγαθήματά τους. “Τα σύνορα δεν χαράζονται με τις χιλιομετρικές αποστάσεις, αλλά με τις Καρδιές των ανθρώπων που τα κατοικούν και από το Φρόνημα αυτών που τους στηρίζουν”, όπως σημειώνει ο Γιώργος Δαμιανός (www.24grammata.com).

Όλα είναι δύσκολα για τους λιγοστούς κατοίκους του Καστελλόριζου, η απόσταση, η πρόσβαση, η επικοινωνία, η τροφοδοσία. Ακόμη και κάποιοι χάρτες της Ελλάδας ή δεν περιλαμβάνουν ή το τοποθετούν σαν ένθετο μέσα σε ένα τετραγωνάκι, γιατί συνήθως δεν χωράει στις διαστάσεις τους. Παρά τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζουν όμως, αυτό που προέχει, αυτό που τους κάνει να ελπίζουν ακόμα και σήμερα σε καλύτερες μέρες, είναι η αγάπη τους για την πατρίδα. Ο Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Μεγίστης, Α. Μιχαήλ, γράφει “Προσκαλούμε τους αναγνώστες να επισκεφθούν το νησί μας.

Δώστε μας τη δύναμη να συνεχίσουμε την προσπάθεια για ένα καλύτερο μέλλον σε αυτόν το βράχο στην άκρη της Ελλάδας. Το Καστελλόριζο δεν είναι, δεν επιτρέπεται να είναι, μια κουκίδα πάνω στο χάρτη. Παρακινώ κάθε Έλληνα όπου γης, να ενδιαφερθεί για αυτή τη γωνίτσα Ελληνισμού που αποτελεί αυτό το νησιώτικο σύμπλεγμα, σ’ αυτή την τόσο κρίσιμη θέση. Με την ευχή και οι νεώτερες γενιές “τις ρίζες να κρατήσουν, το Καστελλόριζο να μην το λησμονήσουν”.