γράφει ο Γιώργος Ανεστόπουλος
Άκουγα πρόσφατα ένα ραδιοφωνικό κήρυγμα από ένα δημοφιλή ορθόδοξο ρ/σ.
Μεταξύ πολλών άλλων, ο κληρικός ιεροκήρυκας είπε (στο περίπου) τις φράσεις:
«…ο πιστός πρέπει να προσέλθει στο Μυστήριο της Θείας Κοινωνίας τηρώντας απαρέγκλιτα το «…μετά φόβου Θεού, Πίστεως και Αγάπης προσέλθετε…»
Και βεβαίως με «ταπεινοφροσύνη»…
Ειδάλλως, να μην έρθει καθόλου…»
Στα «ισχυρά» επιχειρήματά του ήταν βεβαίως οι παραινέσεις του Αποστόλου Παύλου περί της «…υψίστης Αρετής της Αγάπης» (Α΄προς Κορ.) αλλά και πρωτίστως του ίδιου του Ιησού περί Ισχυράς Πίστεως (πχ παραβολή περί κόκκου σινάπεως), Αγάπης και Ταπεινότητας.
Χωρίς να μακρηγορούμε, θα εστιάσουμε στο «προκείμενο».
Κάθε μα κάθε κήρυγμα εμπεριέχει μηνύματα-προτροπές προς τις παραπάνω αρετές…
Ταπείνωση, Πίστη, Αγάπη…
Με μια διαφορά…
«Κηρύσσονται» προς τον Πιστό με έναν τρόπο λες και εξαρτάται απ’ αυτόν και ΜΟΝΟΝ η «απόκτησή» τους…
Λες και δεν είναι «Δώρο Θεού» προς τον Πιστό, όταν ο Θεός κρίνει πως «του ΠΡΕΠΕΙ ένα τέτοιο Θείο Δώρο»…
Λες και δεν προσφέρονται στον Πιστό κατά «Χάριν Θεού»…κι αφού έχει περάσει (επιτυχώς) ένα «πλήθος δοκιμασιών»…(όπου αποκτήθηκαν προηγουμένως «άλλες προαπαιτούμενες αρετές»…για την ακρίβεια, του «εδόθησαν Θεία Χάριτι ως Θεία Δώρα» εφόσον κρίθηκε από τον ΙΔΙΟ ΤΟ ΘΕΟ ΑΞΙΟΣ ΝΑ ΤΑ ΛΑΒΕΙ)…
Τι σημαίνει να ειπωθεί προς τους Πιστούς εν κηρύγματι (έτσι «ξερά») «έχετε Πίστη» και «Αγαπάτε αλλήλους»;
Υπάρχει μήπως κάποιο «κουμπί», κάποιος «μηχανισμός» που θα τον πατήσει ο Πιστός και αίφνης θα αποκτήσει «σιδηρά Πίστη» και «ανείπωτη αγάπη» (ακόμη και προς τον εχθρό»);
Όχι…δεν υπάρχει…
Λέγονται λοιπόν «καθ’ υπερβολήν»…ποιητική αδεία θα μπορούσε να πει κανείς…
Ότι είναι οι ανώτερες χριστιανικές αρετές;
ΝΑΙ, ΕΙΝΑΙ…και ορθά είναι…
Καλό θα είναι λοιπόν να μην μειώνεται η αξία τους προτρέποντας τον πιστό να τις «νοιώσει» λες και είναι «στο χέρι του» να το πράξει αυτό…και δη ΑΥΤΟΣΤΙΓΜΗ…
Στο χέρι του είναι μόνον να «πάρει την απόφαση να ξεκινήσει να βαδίζει το ανηφορικό δύσβατο μονοπάτι» προς τον Θεό…
Δουλειά του Θεού είναι να κρίνει εάν και πότε θα χορηγήσει στον Πιστό τα Δώρα αυτών των ύψιστων Αρετών…
Δουλειά της Εκκλησίας και των επι γης υπηρετών του Θεού είναι να διδάξουν στον Πιστό ποιό είναι αυτό το Θείο Μονοπάτι (ποιά είναι η σειρά των Αρετών/αμαρτιών και των αναμενόμενων πτώσεων), πως θα το βαδίσει (ένα βήμα/σκαλοπάτι τη φορά, ποιά αντιμετωπίζεται πρώτη, ποιά δεύτερη, όχι πολλές μαζί, ποιά στηρίζεται σε ποιά) και να τον στηρίξουν σ’ αυτή την δύσκολη, περίπλοκη ανάβαση…
Και όχι να του λένε απλώς «τράβα με τη μία στην κορυφή» κι αν δεν το πετυχαίνεις, τότε «εσύ φταις» που δεν ξέρεις «ποιό είναι το μαγικό κουμπί» για να ενεργοποιήσεις μέσα σου αυτές τις Αρετές…
Εάν ήταν έτσι, τότε ΜΟΝΟΝ οι Άγιοι θα έπρεπε να είχαν το δικαίωμα της Θείας Κοινωνίας…
Παρεμπιπτόντως, όταν ένας Πνευματικός έχει μερικές χιλιάδες πνευματικά τέκνα, έχει λέτε – ανθρώπινα – την δυνατότητα να «συνοδεύσει όλους αυτούς» σ’ αυτήν την απαιτητική πορεία;
Με τι;
Με 5- 10 λεπτά βιαστικής εξομολόγησης 1 – 2 φορές το χρόνο (με μερικές δεκάδες άλλους να περιμένουν σε μια αγχωτική ατμόσφαιρα και πολλούς απ’ αυτούς να χρησιμοποιούν γραμματεία για να κλείνουν τα υπεράριθμα ραντεβού;)
Για να μην αναφερθούμε σε Πνευματικούς (αλλά και σε απλούς κληρικούς) που μπορεί να έχουν την «Μυστηριακή Ιερωσύνη» αλλά ούτε κατά διάνοια δεν εκπέμπουν την «Πνευματική Ιερωσύνη»…
Τσαμπουκάς…αλαζονεία στο λόγο…τεχνοκράτες κάποιοι απ’ αυτούς…ψυχροί απλησίαστοι…οργίλοι που θυμώνουν με το παραμικρό…που αρνούνται να διδάξουν με το παράδειγμά τους…ακόμη και την συγγνώμη για σφάλματά τους…ή πολύ περισσότερο, ακόμη κι αν δεν θεωρούν ότι έσφαλλαν, να ζητήσουν συγγνώμη για να διδάξουν με το παράδειγμά τους…
Αντ’ αυτού, βλέπουμε ιερείς να κάνουν «διαχωρισμό» στους πιστούς εν ώρα Θείας Κοινωνίας…
…σε κάποιους δέχονται να προφέρουν το όνομά τους, σε άλλους όχι…
…άγνωστο γιατί…
Πνευματικοί και μη κληρικοί καλούνται δε να κατηχήσουν και να καθοδηγήσουν Πιστούς χωρίς καν οι ίδιοι, όχι να βιώνουν συνειδητά την Κλίμακα των Αρετών, αλλά πολλοί απ’ αυτούς ούτε καν να την μελετούν…
Ο όσιος Ιωάννης ο Σιναΐτης αφιέρωσε όλη του τη ζωή στη «βίωση» αυτού του «Ιερού Μονοπατιού»…
Αλλά, Θεία Χάριτι, δεν έμεινε μόνο σ’ αυτό…κατέγραψε κιόλας λεπτομερώς όλα αυτά τα «βήματα», τα «δύσβατα σκαλοπάτια»…
Και ονόμασε αυτό το «Θείο Μονοπάτι» ΚΛΙΜΑΚΑ…
Καλό θα ήταν οι Υπηρέτες του Θεού να γνωρίσουν πρώτα αυτοί τα εν λόγω σκαλοπάτια για να μην αποθαρρύνουν κατόπιν τους πιστούς κηρύσσοντας πως ο Πιστός οφείλει να πάει κατ’ευθείαν στην Κορυφαία Αρετή και αν δεν το επιτυγχάνει τότε δεν αξίζει ως Χριστιανός, συνεπώς, δεν πρέπει να τολμάει ούτε στη Θεία Κοινωνία να πλησιάζει…
Δείτε μόνοι σας πιο κάτω, σε ποιό σημείο της Κλίμακας βρίσκονται οι – όντως – κορυφαίες Αρετές της Ταπείνωσης, της Πίστεως, της Ελπίδος και της Αγάπης…
…και πόσα πολλά «βήματα/σκαλοπάτια» πρέπει να βαδιστούν προτού τον κατακυριεύσουν τα Θεία Χάριτι αυτά Μέγιστα των Θείων Δώρων»…
Λίγα λόγια περί οσ. Ιωάννου του Σιναΐτου και της Κλίμακας
(με στοιχεία από το https://fdathanasiou.wordpress.com)
Ο όσιος Ιωάννης ο Σιναΐτης, είναι ο συγγραφέας της «Κλίμακας».
Έζησε από το 560 μέχρι το 640 μ.Χ. Σαράντα χρόνια αφιέρωσε στη συγγραφή της Κλίμακας.
Ο όσιος Ιωάννης διαίρεσε την Κλίμακα των αρετών, την οποία πρέπει ν’ ανεβαίνουν πρώτιστα οι Μοναχοί και κατόπιν οι λαϊκοί Χριστιανοί, σε τριάντα λόγους (βλ., Α΄ τύπο. Πίνακα), επειδή ο Κύριος στην ηλικία των τριάκοντα ετών «τον τριακοστόν βαθμόν εν τη νοερά κλίμακι εκληρώσατο».
Άκουγα πρόσφατα ένα ραδιοφωνικό κήρυγμα από ένα δημοφιλή ορθόδοξο ρ/σ.
Μεταξύ πολλών άλλων, ο κληρικός ιεροκήρυκας είπε (στο περίπου) τις φράσεις:
«…ο πιστός πρέπει να προσέλθει στο Μυστήριο της Θείας Κοινωνίας τηρώντας απαρέγκλιτα το «…μετά φόβου Θεού, Πίστεως και Αγάπης προσέλθετε…»
Και βεβαίως με «ταπεινοφροσύνη»…
Ειδάλλως, να μην έρθει καθόλου…»
Στα «ισχυρά» επιχειρήματά του ήταν βεβαίως οι παραινέσεις του Αποστόλου Παύλου περί της «…υψίστης Αρετής της Αγάπης» (Α΄προς Κορ.) αλλά και πρωτίστως του ίδιου του Ιησού περί Ισχυράς Πίστεως (πχ παραβολή περί κόκκου σινάπεως), Αγάπης και Ταπεινότητας.
Χωρίς να μακρηγορούμε, θα εστιάσουμε στο «προκείμενο».
Κάθε μα κάθε κήρυγμα εμπεριέχει μηνύματα-προτροπές προς τις παραπάνω αρετές…
Ταπείνωση, Πίστη, Αγάπη…
Με μια διαφορά…
«Κηρύσσονται» προς τον Πιστό με έναν τρόπο λες και εξαρτάται απ’ αυτόν και ΜΟΝΟΝ η «απόκτησή» τους…
Λες και δεν είναι «Δώρο Θεού» προς τον Πιστό, όταν ο Θεός κρίνει πως «του ΠΡΕΠΕΙ ένα τέτοιο Θείο Δώρο»…
Λες και δεν προσφέρονται στον Πιστό κατά «Χάριν Θεού»…κι αφού έχει περάσει (επιτυχώς) ένα «πλήθος δοκιμασιών»…(όπου αποκτήθηκαν προηγουμένως «άλλες προαπαιτούμενες αρετές»…για την ακρίβεια, του «εδόθησαν Θεία Χάριτι ως Θεία Δώρα» εφόσον κρίθηκε από τον ΙΔΙΟ ΤΟ ΘΕΟ ΑΞΙΟΣ ΝΑ ΤΑ ΛΑΒΕΙ)…
Τι σημαίνει να ειπωθεί προς τους Πιστούς εν κηρύγματι (έτσι «ξερά») «έχετε Πίστη» και «Αγαπάτε αλλήλους»;
Υπάρχει μήπως κάποιο «κουμπί», κάποιος «μηχανισμός» που θα τον πατήσει ο Πιστός και αίφνης θα αποκτήσει «σιδηρά Πίστη» και «ανείπωτη αγάπη» (ακόμη και προς τον εχθρό»);
Όχι…δεν υπάρχει…
Λέγονται λοιπόν «καθ’ υπερβολήν»…ποιητική αδεία θα μπορούσε να πει κανείς…
Ότι είναι οι ανώτερες χριστιανικές αρετές;
ΝΑΙ, ΕΙΝΑΙ…και ορθά είναι…
Καλό θα είναι λοιπόν να μην μειώνεται η αξία τους προτρέποντας τον πιστό να τις «νοιώσει» λες και είναι «στο χέρι του» να το πράξει αυτό…και δη ΑΥΤΟΣΤΙΓΜΗ…
Στο χέρι του είναι μόνον να «πάρει την απόφαση να ξεκινήσει να βαδίζει το ανηφορικό δύσβατο μονοπάτι» προς τον Θεό…
Δουλειά του Θεού είναι να κρίνει εάν και πότε θα χορηγήσει στον Πιστό τα Δώρα αυτών των ύψιστων Αρετών…
Δουλειά της Εκκλησίας και των επι γης υπηρετών του Θεού είναι να διδάξουν στον Πιστό ποιό είναι αυτό το Θείο Μονοπάτι (ποιά είναι η σειρά των Αρετών/αμαρτιών και των αναμενόμενων πτώσεων), πως θα το βαδίσει (ένα βήμα/σκαλοπάτι τη φορά, ποιά αντιμετωπίζεται πρώτη, ποιά δεύτερη, όχι πολλές μαζί, ποιά στηρίζεται σε ποιά) και να τον στηρίξουν σ’ αυτή την δύσκολη, περίπλοκη ανάβαση…
Και όχι να του λένε απλώς «τράβα με τη μία στην κορυφή» κι αν δεν το πετυχαίνεις, τότε «εσύ φταις» που δεν ξέρεις «ποιό είναι το μαγικό κουμπί» για να ενεργοποιήσεις μέσα σου αυτές τις Αρετές…
Εάν ήταν έτσι, τότε ΜΟΝΟΝ οι Άγιοι θα έπρεπε να είχαν το δικαίωμα της Θείας Κοινωνίας…
Παρεμπιπτόντως, όταν ένας Πνευματικός έχει μερικές χιλιάδες πνευματικά τέκνα, έχει λέτε – ανθρώπινα – την δυνατότητα να «συνοδεύσει όλους αυτούς» σ’ αυτήν την απαιτητική πορεία;
Με τι;
Με 5- 10 λεπτά βιαστικής εξομολόγησης 1 – 2 φορές το χρόνο (με μερικές δεκάδες άλλους να περιμένουν σε μια αγχωτική ατμόσφαιρα και πολλούς απ’ αυτούς να χρησιμοποιούν γραμματεία για να κλείνουν τα υπεράριθμα ραντεβού;)
Για να μην αναφερθούμε σε Πνευματικούς (αλλά και σε απλούς κληρικούς) που μπορεί να έχουν την «Μυστηριακή Ιερωσύνη» αλλά ούτε κατά διάνοια δεν εκπέμπουν την «Πνευματική Ιερωσύνη»…
Τσαμπουκάς…αλαζονεία στο λόγο…τεχνοκράτες κάποιοι απ’ αυτούς…ψυχροί απλησίαστοι…οργίλοι που θυμώνουν με το παραμικρό…που αρνούνται να διδάξουν με το παράδειγμά τους…ακόμη και την συγγνώμη για σφάλματά τους…ή πολύ περισσότερο, ακόμη κι αν δεν θεωρούν ότι έσφαλλαν, να ζητήσουν συγγνώμη για να διδάξουν με το παράδειγμά τους…
Αντ’ αυτού, βλέπουμε ιερείς να κάνουν «διαχωρισμό» στους πιστούς εν ώρα Θείας Κοινωνίας…
…σε κάποιους δέχονται να προφέρουν το όνομά τους, σε άλλους όχι…
…άγνωστο γιατί…
Πνευματικοί και μη κληρικοί καλούνται δε να κατηχήσουν και να καθοδηγήσουν Πιστούς χωρίς καν οι ίδιοι, όχι να βιώνουν συνειδητά την Κλίμακα των Αρετών, αλλά πολλοί απ’ αυτούς ούτε καν να την μελετούν…
Ο όσιος Ιωάννης ο Σιναΐτης αφιέρωσε όλη του τη ζωή στη «βίωση» αυτού του «Ιερού Μονοπατιού»…
Αλλά, Θεία Χάριτι, δεν έμεινε μόνο σ’ αυτό…κατέγραψε κιόλας λεπτομερώς όλα αυτά τα «βήματα», τα «δύσβατα σκαλοπάτια»…
Και ονόμασε αυτό το «Θείο Μονοπάτι» ΚΛΙΜΑΚΑ…
Καλό θα ήταν οι Υπηρέτες του Θεού να γνωρίσουν πρώτα αυτοί τα εν λόγω σκαλοπάτια για να μην αποθαρρύνουν κατόπιν τους πιστούς κηρύσσοντας πως ο Πιστός οφείλει να πάει κατ’ευθείαν στην Κορυφαία Αρετή και αν δεν το επιτυγχάνει τότε δεν αξίζει ως Χριστιανός, συνεπώς, δεν πρέπει να τολμάει ούτε στη Θεία Κοινωνία να πλησιάζει…
Δείτε μόνοι σας πιο κάτω, σε ποιό σημείο της Κλίμακας βρίσκονται οι – όντως – κορυφαίες Αρετές της Ταπείνωσης, της Πίστεως, της Ελπίδος και της Αγάπης…
…και πόσα πολλά «βήματα/σκαλοπάτια» πρέπει να βαδιστούν προτού τον κατακυριεύσουν τα Θεία Χάριτι αυτά Μέγιστα των Θείων Δώρων»…
Λίγα λόγια περί οσ. Ιωάννου του Σιναΐτου και της Κλίμακας
(με στοιχεία από το https://fdathanasiou.wordpress.com)
Ο όσιος Ιωάννης ο Σιναΐτης, είναι ο συγγραφέας της «Κλίμακας».
Έζησε από το 560 μέχρι το 640 μ.Χ. Σαράντα χρόνια αφιέρωσε στη συγγραφή της Κλίμακας.
Ο όσιος Ιωάννης διαίρεσε την Κλίμακα των αρετών, την οποία πρέπει ν’ ανεβαίνουν πρώτιστα οι Μοναχοί και κατόπιν οι λαϊκοί Χριστιανοί, σε τριάντα λόγους (βλ., Α΄ τύπο. Πίνακα), επειδή ο Κύριος στην ηλικία των τριάκοντα ετών «τον τριακοστόν βαθμόν εν τη νοερά κλίμακι εκληρώσατο».
Οι τρεις πρώτοι λόγοι της Κλίμακος αποτελούν την εισαγωγή του όλου
συγγράμματος, καθότι αναφέρονται στην απάρνηση των εγκοσμίων εκ μέρους
των Μοναχών, που προηγείται της κουράς τους.
Οι επόμενοι τέσσερις λόγοι παρουσιάζουν τις ισάριθμες βασικές αρετές
(υπακοή, μετάνοια, μνήμη θανάτου και χαροποιόν πένθος), οι οποίες
παρουσιάζονται ως οι πικρές ρίζες ενός συμβολικού δένδρου των αρετών,
που προσφέρει τελικώς στους αγωνιζόμενους πιστούς τους γλυκούς καρπούς
του.
Οι λόγοι 8ος έως και 25ος περιγράφουν τα σκληρά πάθη που πρέπει να πολεμήσει ο πνευματικός αγωνιστής (: οργή, ανηθικότητα, πολυλογία κ. ά. ), κι επίσης τις αντίστοιχες αρετές, που οφείλει να κατακτήσει (: αοργησία, εγκράτεια, σιωπή κ.λ.π.).
Οι λόγοι 8ος έως και 25ος περιγράφουν τα σκληρά πάθη που πρέπει να πολεμήσει ο πνευματικός αγωνιστής (: οργή, ανηθικότητα, πολυλογία κ. ά. ), κι επίσης τις αντίστοιχες αρετές, που οφείλει να κατακτήσει (: αοργησία, εγκράτεια, σιωπή κ.λ.π.).
Ο επόμενος, ο 26ος λόγος, αναφέρεται γενικώς στα πάθη, τις αρετές, τους λογισμούς και την απλανή διάκρισή τους.
Τέλος, οι λόγοι 27ος – 30ος παρουσιάζουν τους γλυκούς καρπούς, δηλαδή τις κατακτήσεις των ασκητικών μόχθων, που είναι η ησυχία, η μακαρία προσευχή, η θεομίμητος απάθεια και η ενάρετος τριάδα της αγάπης, ελπίδας, πίστης, που αποτελεί (η τριάδα) τη συμβολική ανάβαση στην κορυφή της νοητής Κλίμακας των αρετών.
Εισαγωγή:Οι 3 αρετές απαρνήσεως των εγκοσμίων.(1,2,3)
Τέλος, οι λόγοι 27ος – 30ος παρουσιάζουν τους γλυκούς καρπούς, δηλαδή τις κατακτήσεις των ασκητικών μόχθων, που είναι η ησυχία, η μακαρία προσευχή, η θεομίμητος απάθεια και η ενάρετος τριάδα της αγάπης, ελπίδας, πίστης, που αποτελεί (η τριάδα) τη συμβολική ανάβαση στην κορυφή της νοητής Κλίμακας των αρετών.
Εισαγωγή:Οι 3 αρετές απαρνήσεως των εγκοσμίων.(1,2,3)
1. Αποταγή
2. Απροσπάθεια
3. Ξενιτεία
Οι 4 βασικές αρετές.(4,5,6,7)
4. Υπακοή
5. Μετάνοια
6. Μνήμη θανάτου
7. Χαροποιό πένθος
Οι 18 Μέγιστες αρετές, αντίστοιχες και αντίθετες των σκληρών παθών.(8-25)
Οι 4 βασικές αρετές.(4,5,6,7)
4. Υπακοή
5. Μετάνοια
6. Μνήμη θανάτου
7. Χαροποιό πένθος
Οι 18 Μέγιστες αρετές, αντίστοιχες και αντίθετες των σκληρών παθών.(8-25)
8. Αοργησία
9. Αποφυγή μνησικακίας
10. Αποφυγή καταλαλιάς
11. Αποφυγή πολυλογίας
12. Αποφυγή ψεύδους
13. Αποφυγή ακηδίας
14. Αποφυγή Γαστριμαργίας
15 Αγνεία
16. Αποφυγή φιλαργυρίας
17. Αποφυγή αναισθησίας
18. Μείωση ύπνου, αύξηση προσευχής
19. Αγρυπνία
20. Γενναιοφροσύνη
21. Αποφυγή κενοδοξίας
22. Αποφυγή υπερηφανείας
23. Αποφυγή λογισμών βλασφημίας
24. Πραότητα και απλότητα
25. ΤαπεινοφροσύνηΗ απλανής διάκρισις παθών, αρετών, λογισμών
10. Αποφυγή καταλαλιάς
11. Αποφυγή πολυλογίας
12. Αποφυγή ψεύδους
13. Αποφυγή ακηδίας
14. Αποφυγή Γαστριμαργίας
15 Αγνεία
16. Αποφυγή φιλαργυρίας
17. Αποφυγή αναισθησίας
18. Μείωση ύπνου, αύξηση προσευχής
19. Αγρυπνία
20. Γενναιοφροσύνη
21. Αποφυγή κενοδοξίας
22. Αποφυγή υπερηφανείας
23. Αποφυγή λογισμών βλασφημίας
24. Πραότητα και απλότητα
25. ΤαπεινοφροσύνηΗ απλανής διάκρισις παθών, αρετών, λογισμών
26. Διάκριση
Οι 4 αρετές, καρποί ασκητικών μόχθων.(27,28,29,30)
27. Ησυχία
28. Προσευχή
29. Απάθεια
30. Αγάπη, ελπίδα και πίστη
29. Απάθεια
30. Αγάπη, ελπίδα και πίστη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Προσβλητικά και υβριστικά σχόλια θα διαγράφονται.