Η επανάσταση των κοινωνικά νεκρών

Του Στέλιου Συρμόγλου

Δύο φωτογραφίες συνοδεύουν το σημερινό κείμενο. Κοινό το μήνυμα και των δύο φωτογραφιών: Η αθλιότητα της ελληνικής πραγματικότητας σε δύο διαστάσεις.

Από τη μια η εικόνα της αθλιότητας των εκατοντάδων χιλιάδων πολιτών με το πεινασμένο στομάχι, των ανέργων και των πολλών που ζούν κάτω από το όριο της φτώχειας, όλων αυτών που συνιστούν τη...βασιλεία του κοινωνικού στεναγμού και συγκροτούν τα κοιμητήρια των κοινωνικά ζωντανών-νεκρών, γεμάτοι νύχτες αγωνίας και ονειροβάτες εφιαλτικών διαδρομών.

Από την άλλη η εικόνα της αθλιότητας των "πανηγυριωτών" νεοελλήνων, του διονυσιακού στοιχείου, του "δε βαριέσαι αδελφέ...", την "υγειά μας νάχουμε..." και του άκρατου συχνά ωχαδερφισμού, αφού υπάρχει είτε η "κουτσουβόλεψη" και τα όποια ανεξάντλητα αποθεματικά, είτε επικρατεί η εκ του ασφαλούς λογική "...μια ζωή την έχουμε".

Δύο εικόνες της ελληνικής πραγματικότητας. Μια κραυγάζουσα αθλιότητα! Ωστόσο, οι επίκυκλοι των κοινωνικών προβλημάτων επιταχύνουν την "εξέγερση". Μπορεί να επικρατεί η σιωπή και η παθητικότητα, η αίσθηση του αδιεξόδου με τον μανδύα της απογοήτευσης, αλλά η σωρεία των αδιέξοδων πολιτικών πρακτικών υπογραμμίζουν τη θέση και τη στάση του πολίτη μέσα στην κοινωνία όχι με στατικές ηθικές έννοιες, αλλά δυναμικά.

Ακούγεται ουτοπικό, έξω από την ελληνική νοοτροπία όπως εκδιπλώθηκε μέχρι σήμερα, ιδίως στα χρόνια της κρίσης. Η αίσθηση της πολιτικής αυθαιρεσίας και ανικανότητας, της ασυδοσίας και της παραποίησης της αλήθειας επιλέγεται από τις συγκεκριμένες ασφυκτικές συνθήκες.

Ο οργανισμικός τύπος του αδιεξόδου της κοινωνίας αποκρυσταλλώνεται με διανοητικές αφαιρέσεις και συνδυασμούς αντιδράσεων. Και οι αντιδράσεις αυτές είναι που θα δώσουν το νόημα και την έμφαση της αιτιότητας. Η αντίδραση του κοινωνικά εξαθλιωμένου πολίτη και η λειτουργία των εξωτερικών ερεθισμάτων γίνονται μια "όψη, αδιαίρετη αποδοχή.

Και είναι η ενεργητική φωνή των σκεπτόμενων πολιτών, έστω αυτών των ολίγιστων, που θα ορίσει τις προυποθέσεις για ξεκάθαρη συμμετοχή σε μια κοινωνική προβληματική. Και η μορφή της κοινωνικής αντίδρασης θα καθορίσει το χώρο μέσα από τον οποίο θα προβάλλονται οι ενοποιητικές αρχές.

Η ατομική συνείδηση του κάθε πολίτη προσπαθεί να κατευθύνει το όλον, αλλά ταυτόχρονα τις διαρθρωτικές και δυναμικές διαστάσεις του. Τις σχέσεις ανάμεσα στην αξιοπρέπεια του πολίτη και στην κοινωνική προοπτική.

Σε κάποια δεδομένη στιγμή, οι κοινωνικά νεκροί επαναστατούν. Και τους ακολουθούν οι "πανηγυριώτες", ακόμη και οι επιρρεπείς στην αποχαύνωση. Αποκρυπτογραφείται έτσι το αίσθημα του κοινωνικού δικαίου και η ενίσχυση του κοινωνικού οραματισμού. Η δε προσέγγιση της κοινωνικής ιστορικότητας συγκροτείται πάνω σε μια ηθική αναγκαιότητα, που αφιερώνεται στη νομοτέλεια.

Είναι ανάγκη να γίνει η απογραφή του ενεργητικού και του παθητικού της κοινωνίας. Είναι ανάγκη να αντιληφθούν οι πολιτικοί αλχημιστές ότι στα γοτθικά δείπνα τους δεν πρέπει να χλευάζουν την κοινωνική δυσπραγία και λεηλασία, έχοντας εξασφαλίσει πλούσιον το άρτον τους με το μάτι τους να παραμένει αμετάθετο στην κοσμική επιφάνεια.

Οι ήχοι των πολιτικών κυμβάλων κρύβουν μόνο ήττες στη μαρτυρία της κοινωνικής πολλαπλότητας. Η πολιτική, όπως ασκείται από συγκεκριμένα πρόσωπα, εξευτελίστηκε σε σχήματα. Πολιτικοί με αδέσποτες μνήμες αδιαφορούν για την απληστία τους στη σκιά της κοινωνικής εξαθλίωσης, ενώ "χαμογελούν" ιστάμενοι μπροστά στα "κοιμήτηρια" των κοινωνικά νεκρών πολιτών,επενδύοντας στην παθητικότητα της κοινωνικής αθλιότητας, όπως εικονογραφείται σε τούτο το κείμενο.

Είναι ζήτημα χρονικού μέτρου η επανάσταση των κοινωνικά νεκρών. Η απελπισμένη, η γνωστική και πάσχουσα συνείδηση, διαθλάται στις διαδικασίες του χρόνου και παλεύει απεγνωσμένα να βρει αδιέξοδο, καθώς οι Ταρτούφοι και Μυνχάουζεν της πολιτικής, "τζιτζικίζουν" αστικά ή αριστερίστικα στιχάκια με παράτονους και πολυκαιρισμένους ήχους...

freepen.gr