Γιατί οι άνθρωποι παραμένουν σε προβληματικές και μη υγιείς σχέσεις

Οι συμβατικές σχέσεις στηρίζονται στην ίδια αντίληψη του κόσμου με εκείνη της συμβατικής ιατρικής. Όπως η ιατρική προσπαθεί να ελέγξει το σώμα από έξω προς τα μέσα, έτσι και οι γαμήλιοι όρκοι και οι οικογενειακοί δεσμοί χρησιμοποιούνται συχνά για τον έλεγχο των άλλων: "Αν κάνεις αυτό που με βολεύει, θα είμαι ευτυχισμένος".

Οι άνθρωποι ενδίδουν σε συμπεριφορές συμβιβασμού και θυσίας, προσποιούνται ότι συμφωνούν και συρρικνώνουν τον εαυτό τους για να τον προσαρμόσουν στη σχέση ή λένε στον εαυτό τους ότι ο γάμος είναι δύσκολος και πρέπει να τον υπομείνουν. Όσο περισσότερο παραμένουν σε τέτοιες συμβατικές σχέσεις τόσο πιο πολύ ενισχύονται αυτές οι συνήθειες - και μπορεί να παραμείνουν κολλημένοι και παγωμένοι για δεκαετίες. Τα ψυχικά ή σωματικά προβλήματα υγείας γίνονται αναπόφευκτα.
Γιατί οι άνθρωποι παραμένουν σε μη υγιείς σχέσεις, που ενεργοποιούν συνεχώς την αντίδραση μάχης ή φυγής ή παγώματος και δεν τους επιτρέπουν ποτέ να ηρεμήσουν αληθινά και να είναι ο εαυτός τους; Επειδή έχουν αποκοιμηθεί. Έχουν επιλέξει ένα σύντροφο με τον οποίο μπορούν να αναπαράγουν τα γνωστά μοτίβα και να παίζουν ξανά τους ρόλους των παιδικών τους χρόνων - που μπορεί να χαρακτηρίζονταν από κακοποίηση, παραμέληση, εγκατάλειψη, επικρίσεις, συμπεριφορές μάρτυρα, απόσταση, ανασφάλεια ή φόβο. Μπορεί να είναι επώδυνο, αλλά ταιριάζει με τη νευροχημική κατάσταση του στρες που επικρατεί συστηματικά στον οργανισμό τους. Τους είναι οικείο, κι έτσι επαναλαμβάνουν συστηματικά τα οικογενειακά τους μοτίβα.
Οι δυστυχισμένες σχέσεις συγκρατούνται από την "κόλλα" της ίδιας της αντίδρασης στρες. Θυμηθείτε ότι ο ερπετικός εγκέφαλος ευνοεί την αφοσίωση, αφού προτιμάει ό,τι είναι οικείο και μας ωθεί να διατηρούμε σταθερές τις καταστάσεις. Γι' αυτό ένα κακοποιημένο παιδί παραμένει προσκολλημένο στο γονιό που το κακοποιεί και, αν προσπαθήσουν να το απομακρύνουν από το γονιό, αντιδρά ουρλιάζοντας και κλοτσώντας. Όταν είμαστε σε χρόνια κατάσταση στρες, εκλαμβάνουμε την οικειότητα και την εξάρτηση ως αγάπη και αποφεύγουμε την αλλαγή με κάθε θυσία. Είναι ένας φαύλος κύκλος. Έτσι, το παράδοξο είναι ότι όσο χειρότερη είναι η σχέση τόσο πιο δύσκολο είναι να την αφήσεις - ακόμα και αν εμποδίζει την εξέλιξή σου και απειλεί την υγεία σου.
Η αντίδραση μάχης ή φυγής είναι χρήσιμη όταν αντιμετωπίζουμε μια πεινασμένη τίγρη, αλλά δημιουργεί ένα απελπιστικό χάος στις προσωπικές σχέσεις. Όσο είμαστε στην αντίδραση στρες έχουμε μηδενική συναισθηματική νοημοσύνη. Είμαστε χαμένοι στην ομίχλη του στρες, που προκαλεί φόβο, υποχρέωση και ενοχή. Οι μετωπιαίοι λοβοί παύουν να λειτουργούν, γι' αυτό και σκεφτόμαστε σαν ερπετά. Και ακόμα κι αν εγκαταλείψουμε τη σχέση, παίρνουμε τα προβλήματα μαζί μας. Έτσι, είναι απόλυτα απαραίτητο, αφού φύγουμε, να αλλάξουμε τις υποσυνείδητες πεποιθήσεις μας και τη συνήθη νευροχημική λειτουργία μας, αλλιώς μπορεί να αναδημιουργήσουμε την ίδια σχέση με κάποιον άλλον.

*Από το βιβλίο "Άλλαξε τις σκέψεις σου, άλλαξε τη ζωή σου", Gill Edwards, Εκδ. Διόπτρα 
aytepignosi